EDELSTENEN

Aquamarijn

Aquamarijn is een heldere, harde en kostbare edelsteen. De naam ‘Aquamarijn’ is afgeleid van het Latijnse woord voor ‘water van de zee’, en dat weerspiegelt perfect de prachtige kenmerken van deze steen. De kristalheldere, blauwe en waterachtige uitstraling is onmiskenbaar, en aquamarijnen zijn doorgaans relatief klein van formaat.

Amethist

Deze steen straalt een diep paarse kleur uit en de amethist is al eeuwenlang een zeer geliefde edelsteen, zowel in het verleden als vandaag.

Een interessant feitje: in het verleden werd de amethist gebruikt als vermeend middel tegen dronkenschap, hoewel de effectiviteit ervan wordt betwijfeld.

Agaat soorten

Agaat is een bekende edelsteen en behoort tot de kwartsfamilie. Agaat vertoont vaak meerdere tinten van dezelfde kleur en kan soms een kristallisatie in het midden hebben. Deze steen is verkrijgbaar in veel verschillende kleuren, maar de bekendste varianten zijn oranje en grijs. Naast sieraden wordt agaat ook gebruikt in beeldjes en meubels.

Bandagaat

Bandagaat is een gestreepte variëteit van carneool, dat op zijn beurt een vorm van chalcedoon is. De strepen, ook wel banden genoemd, kunnen dezelfde kleurtint hebben, maar ze kunnen ook variëren in kleur, zoals oranje en wit. Deze edelsteen is verkrijgbaar in veel verschillende kleuren.

Groene agaat

Groene agaat is meestal het resultaat van menselijke interventie, waarbij agaat wordt gekleurd door onderdompeling in een chroomoplossing om de kenmerkende groene kleur te verkrijgen. In zijn natuurlijke vorm is deze variant meestal iets bleker van kleur.

Mosagaat

Mosagaat is gemakkelijk te herkennen aan de kenmerkende insluitsels van hoornblende, een mineraal dat sterk doet denken aan mos. Door oxidatie kan de steen rondom deze insluitsels een oranje kleur krijgen. Ondanks de naam is mosagaat wetenschappelijk gezien geen agaat, hoewel het wel door de natuur wordt gevormd.

Bloedkoraal

Ook bekend als roodkoraal of edelkoraal, werd koraal meestal gewonnen in het Middellandse-Zeegebied. Tegenwoordig is deze praktijk niet langer legaal. Bloedkoralen waren een essentieel onderdeel van de Nederlandse klederdracht, met name in de vorm van steeksieraden, gedurende de periode van de 16e tot de 20e eeuw.

Barnsteen

Barnsteen is een fossiele hars van naaldbomen en varieert in kleur van goudbruin tot honingkleurig. Deze stenen zijn over het algemeen bros en bevatten talloze insluitsels, variërend van luchtblaasjes, haarscheurtjes en plantenresten tot af en toe insecten of stukjes pyriet.

Camee

Camee is een eeuwenoude techniek waarbij met de hand een portret of afbeelding wordt gegraveerd op een agaat of schelp. De gravure creëert diepte en resulteert in een prachtige, realistische weergave. De oudste bekende camee dateert meer dan 2000 jaar terug.

Citrien

Citrien is een variëteit van kwarts met kleuren variërend van citroengeel tot goudbruin. Het is al eeuwenlang een populaire steen voor sieraden, zowel in het verleden als in het heden. Over het algemeen is citrien helder en bevat het weinig insluitsels.

In vroegere tijden werd citrien gedragen vanwege het geloof in zijn beschermende eigenschappen tegen slangengif en negatieve gedachten.

Carneool

Carneool is een rode edelsteen afgeleid van agaat, soms met een lichte melkachtige glans. De naam ‘Carneool’ komt van het Latijnse woord ‘Caro,’ wat ‘vlees’ betekent, en verwijst naar de steen’s kleur. In Nederland stond deze steen ook bekend als ‘Kornalijn,’ ‘chalcedoon,’ of ‘sarder.’

In de 18e eeuw werd geloofd dat mannen die een ring met carneool droegen onweerstaanbaar zouden zijn voor vrouwen. Zou dat vandaag de dag nog steeds gelden?

Diamant

Diamant is misschien wel de bekendste en meest begeerde edelsteen ter wereld. Diamanten staan symbool voor eeuwigheid vanwege hun buitengewone hardheid; het zijn de hardste edelstenen, scoren 10 op de schaal van Mohs. Diamanten worden beoordeeld op verschillende criteria, waaronder kleur, zuiverheid, gewicht en slijpkwaliteit. Wanneer een diamant zeer goed geslepen is, vertoont hij een schitterend schouwspel van flonkering. De meest gewilde kleur is D, soms aangeduid als ‘River.’

Wat veel mensen niet weten, is dat diamanten ook voorkomen in andere kleuren, waaronder geel, bruin, blauw, groen en zelfs zwart.

Roos geslepen: Roos geslepen diamanten zijn de oudste slijpwijze van diamanten. Bij een briljant geslepen diamant zoals je die hedendaags veel ziet, heeft het een punt aan de onderkant. Een roos geslepen diamant heeft dit niet, deze is plat aan de onderkant. De steen is bolvormig en facet geslepen.

De naam van de roos geslepen diamant komt van de gelijkenis met de bloem. Vanaf de 18e eeuw vermindert de populariteit van deze slijpwijze, tegenwoordig heeft de briljant vorm meer interesse. Deze glanst en schittert meer en valt hierdoor ook meer op. Toch zie je in verschillende tijden weer een opmars in de populariteit van de roos geslepen diamant.

Fluoriet

De steen kan in allerlei kleuren voorkomen: Wit, geel, oranje, roze, bruin, groen, blauw, paars en doorzichtig. In China is het een geliefde steen, hier maakte ze vele beeldjes en gebruiksvoorwerpen van. Het is een zachte steen om in te snijden. Het zou bescherming bieden tegen hekserij en duivelskunsten.

Git

Zoals de naam al aangeeft, zijn gitstenen gitzwart en hebben ze een fluwelen glans. Gits is eigenlijk geen edelsteen, maar een organische en fossiele stof. De Latijnse naam is ‘gagates,’ wat ‘zwarte barnsteen’ (een fossiele hars) betekent. Soms kunnen er ook pyrietinsluitsels in voorkomen.

In het verleden werd gits gebruikt in rouwsieraden, rozenkransen en cameeën.

Granaat

Granaat is het meest bekend om zijn donkerrode kleur en wordt wereldwijd gevonden, vooral in India, Madagaskar, Mozambique en Tanzania.

Deze edelsteen heeft een rijke geschiedenis en was vooral in de jaren ’20 zeer geliefd, met sieraden die granaatstenen bevatten die populair waren. Nog verder terug in de tijd gaven de Vikingen granaatstenen als grafgift, omdat ze geloofden dat deze de weg naar Walhalla zou verlichten voor de overledenen.

Heliodoor

Deze geelgroene tot goudgele edelsteen behoort tot de berylgroep. Heliodoor is afgeleid van de Griekse naam voor ‘geschenk van de zon.’

Een interessant feit: De kleurstof in heliodoor is uraanoxide, wat radioactief is. De straling is echter zeer zwak en vormt geen gevaar.

Heliotroop

Dit is een Griekse naam die ‘draaiend naar de zon’ betekent. De steen staat ook bekend als bloedsteen, vanwege de rode druppels die door de donkergroene steen lopen.

Hematiet

Hematiet is een mineraal dat wereldwijd voorkomt, met vindplaatsen in onder andere Duitsland, zoals het gebied rond de rivier de Lahn. Hematiet is een vrij zware zwarte steen met een zilverachtige tot ijzerachtige glans. Net als ijzer kan hematiet roesten wanneer het in contact komt met vocht.

Ivoor

Ivoorwinning is illegaal vanwege het onnodige leed dat talloze dieren heeft moeten ondergaan. Ivoor wordt verkregen uit de slagtanden van olifanten en de tanden van andere dieren.

Bij ons is nieuw ivoor niet verkrijgbaar.

Jade

Jade is wereldwijd een zeer bekende steen, met de meest begeerde kleur in het groen. Jade vertoont bijna altijd vlekken en werd in een ver verleden zelfs gebruikt voor het maken van wapens en gereedschappen. Deze steen speelt een belangrijke rol in religie en kunst in Azië, vooral in China. Jade behoort tot de familie van Nefriet en is zeer moeilijk te onderscheiden. Het is iets brozer en daardoor kostbaarder.

Labradoriet

De steen heeft een donkergrijze tot zwarte basis, met een metaalachtig kleurenspel dat meestal blauwe of groene tinten vertoont. Dit opvallende effect staat bekend als ‘labradoriseren.’ De steen werd voor het eerst ontdekt op het Canadese schiereiland Labrador in 1770.

Lagensteen

Lagensteen, zoals de naam al aangeeft, bestaat uit meerdere lagen en wordt vaak gebruikt in zegelringen. Deze steen heeft een donkere kleur aan de onderkant en wordt geleidelijk lichter naar boven toe.

Een interessant aspect van lagenstenen is dat je ze kunt laten graveren door een specialist, wat een prachtig effect geeft vanwege de verschillende lagen. Het graveren van familiewapens is een populaire toepassing voor lagenstenen.

Lapis Lazuli

Lapis lazuli is een Arabisch-Latijnse term voor ‘blauwe steen’, en de steen staat vooral bekend om zijn diepblauwe kleur. Interessant om te weten is dat sommige stenen kleine goudkleurige vlekjes bevatten, die eigenlijk pyriet zijn. Het is belangrijk om te weten dat lapis lazuli gevoelig is voor hoge temperaturen, heet water, zuren en zeep.

De oude Egyptenaren beschouwden deze steen als heilig vanwege zijn diepblauwe kleur en gouden pyrietdeeltjes, en zij associeerden het met de sterrenhemel. Ze gebruikten verpulverde lapis lazuli als een kleurstof voor verf en make-up.

Maansteen

De maansteen dankt zijn naam aan de blauwwitte glans die hij uitstraalt. Deze steen vertoont een zacht kattenoogeffect.

Al sinds de oudheid wordt maansteen bewerkt tot edelsteen voor sieraden. De Romeinen geloofden dat maansteen was gevormd uit gestolde maanstralen, en dat is waarom ze deze steen bewonderden.

Malachiet

Malachiet is een mineraal dat als edelsteen wordt gebruikt en wordt gekenmerkt door de vele banden in verschillende tinten groen, wat een prachtig patroon creëert. Het is belangrijk om te onthouden dat malachiet gevoelig is voor hitte, zuren en ammoniak. Het is raadzaam om sieraden met malachiet af te nemen bij het wassen. Millennia geleden werd malachiet in Egypte gebruikt voor het vervaardigen van cameeën, amuletten en zelfs make-up

Markasiet

Markasiet behoort tot de familie van pyriet. Het wordt soms verward met pyriet, maar markasiet heeft een grijzige metaalkleur, terwijl pyriet meer goudkleurig is. Markasiet werd voornamelijk vroeger in sieraden gebruikt, maar in moderne sieraden kom je het zelden tegen.

Vroeger diende het ook als spiegel, en nog langer geleden werd het gebruikt als hulpmiddel om vuur te maken met vuursteen.

Moissanite

Moissanite, ook wel bekend als Lab Created Diamonds, deelt dezelfde eigenschappen als diamanten, maar wordt kunstmatig gecreëerd in een laboratorium. Moissanite is verkrijgbaar in helder wit, zwart en diverse andere kleuren. De prijs ligt aanzienlijk lager dan die van natuurlijke diamanten. Zonder de juiste testapparatuur en expertise is moissanite nauwelijks te onderscheiden van een echte diamant, omdat ze wetenschappelijk gezien vergelijkbare eigenschappen delen.

Onyx

Deze edelsteen komt voor in wit, verschillende tinten bruin en diepzwart en wordt gewonnen uit egale stukken lagensteen. Onyx is een uiterst populaire steen die al eeuwenlang wordt gebruikt in sieraden en voorwerpen.

Opaal soorten

Opaal is een intrigerende edelsteen met verschillende variëteiten. Edelopaal staat bekend om zijn schitterende kleuren en opalisatie, terwijl triplet opaal bestaat uit drie lagen, waarvan het middelste edelopaal is, omringd door onyx en beschermd door bergkristal. Vuuropaal straalt intense kleuren uit, zoals rood, oranje of geel, die vuurachtig aandoen, en hoewel het vaak niet dezelfde opalisatie vertoont als edelopaal, heeft het zijn eigen aantrekkingskracht.

Edelopaal

Opaal, ook wel edelopaal genoemd, is een bijzondere steen vanwege zijn unieke ‘opaliseren’. Dit verwijst naar de regenboogkleurige schittering die verandert afhankelijk van de kijkhoek.

Edelopaal is gevoelig voor druk, stoten, zuren en basen. Als de steen dof wordt of lichte krassen vertoont, kun je hem een nacht laten weken in een badje van olie of water.

Vroeger geloofde men dat opaal kon waarschuwen voor ziekte, en latere onderzoeken bevestigen dat de steen daadwerkelijk dof kan worden wanneer je koorts hebt.

Triplet opaal

Een triplet opaal houdt in dat alleen het middelste laagje van de steen daadwerkelijk uit edelopaal bestaat. De onderkant bestaat doorgaans uit onyx, terwijl de bovenkant is bedekt met een laagje bergkristal, wat dient ter bescherming.

Vuuropaal

De benaming “vuur opaal” dankt zijn naam aan de intense kleuren die deze steen vertoont, vergelijkbaar met vuur, variërend van rood en oranje tot zelfs enigszins geelachtig. Het opmerkelijke is dat deze opaal niet de karakteristieke ‘opalisatie’ vertoont die typerend is voor edelopalen.

Parel soorten

Barok parels zijn grillig van vorm, terwijl gekweekte parels met precisie worden gemaakt. Parelmoer is het glanzende materiaal aan de binnenkant van schelpen, en Tahiti parels schitteren met donkere, mysterieuze kleuren. Elke parel heeft zijn eigen unieke charme.

Barok parel

Een parel ontstaat hoofdzakelijk in een oester wanneer er een zandkorrel of ander vuiltje de schelp binnendringt. De binnenkant van de schelp is bekleed met parelmoer. Gedurende vele jaren verzamelt de korrel steeds meer laagjes parelmoer, totdat er uiteindelijk een ronde parel ontstaat zoals we die herkennen. De term ‘Barok’ verwijst naar de onregelmatige vorm van dergelijke parels.

Parels zijn gevoelig voor cosmetica, haarspray en droge omstandigheden. Ze blijven het mooist wanneer ze regelmatig worden gedragen.

Cultivé parel

Deze parels worden met een beetje menselijke hulp versneld in hun natuurlijke vorming. In plaats van het wachten op een natuurlijke indringende korrel, plaatsen kwekers een balletje in de schelp. Als reactie hierop begint de oester geleidelijk laagjes parelmoer rondom het balletje te creëren. Ongeveer 90% van alle parels die worden verhandeld zijn gekweekte parels.

Parelmoer

Dit verwijst naar de binnenzijde van de schelp van weekdieren. Bepaalde schelpen, zoals oesters, zijn bijzonder geliefd vanwege hun parelmoer, het glanzende laagje dat wordt gebruikt voor sieraden en kunstvoorwerpen.

Tahiti parels

Deze prachtige, diepgekleurde parels worden ontdekt of gekweekt in Tahiti, in de zwarte lippige oester. Parelvorming begint wanneer een zandkorrel of ander vuiltje de schelp binnendringt. De binnenzijde van de schelp is bedekt met donker parelmoer, en in de loop der jaren vormen zich steeds meer laagjes parelmoer rondom de korrel, totdat uiteindelijk de herkenbare ronde parel ontstaat.

Tahiti parels kunnen een scala aan kleuren hebben, variërend van donkerblauw, grijs tot groen. Ze blinken uit in een bijna metalachtige glans, soms met een prachtig kleurenschouwspel.

Parels zijn gevoelig voor cosmetica, haarspray en overmatige droogte. Ze behouden hun schoonheid het beste wanneer ze regelmatig worden gedragen.

Peridoot

Dit is een edelsteen met tinten variërend van olijfgroen tot geelgroen. De peridoot, eens verward met smaragd, genoot vroeger immense populariteit. Tijdens het baroktijdperk werd de peridoot zelfs beschouwd als een symbool van liefde.

Robijn

Robijnen staan bekend om hun kenmerkende ‘robijnrode’ kleur, die zich in verschillende tinten rood kan manifesteren, waarbij duivenbloedrood als de meest waardevolle wordt beschouwd. Opvallend is dat grote robijnen nog zeldzamer zijn dan diamanten van vergelijkbare omvang.

Robijnen vertonen vaak insluitsels, die geen afbreuk doen aan hun kwaliteit, maar eerder dienen als een authentiek kenmerk dat hen onderscheidt van synthetische varianten. Interessant om te weten is dat deze insluitsels bestaan uit mineralen, kleine kanaaltjes en holtes, afhankelijk van de herkomst van de steen.

Rookkwarts

Behorend tot de kwartsgroep en genoemd naar zijn rokerige kleur, is rookkwarts een intrigerende edelsteen. In de tijden van het Romeinse rijk werd deze steen gedragen in sieraden tijdens perioden van verdriet. Men geloofde dat rookkwarts in deze moeilijke tijden nieuwe energie, moed en levensvreugde bracht.

Rozenkwarts

Deze steen ontleent zijn naam aan zijn karakteristieke kleur. Doorgaans vertoont de steen een lichte troebelheid en interne barstjes. Deze zachtroze edelsteen is zeer geliefd en wordt veelvuldig toegepast in sieraden en kunstvoorwerpen.

Saffier

Saffier behoort tot de selecte groep van ‘s werelds hardste stenen, samen met diamant en robijn. Meestal presenteert saffier zich als een diepblauwe edelsteen, maar incidenteel kan je varianten in geel, violet, groen, oranje of zwart aantreffen.

Saffier kent een rijke geschiedenis in verschillende culturen, variërend van versieringen op kleding in India tot zelfs toepassingen in middeleeuwse hekserij.

Smaragd

De naam “smaragd” vindt zijn oorsprong in het Griekse “Smaragdos,” wat “groene steen” betekent. De kleur van deze edelsteen is zo uniek dat het zelfs als “smaragdgroen” wordt aangeduid. Een volkomen heldere smaragd is slechts te vinden in de allerfijnste kwaliteiten.

Over het algemeen vertoont smaragd vaak een zekere mate van troebelheid, met insluitsels zoals gasbellen en groeirittekens. Dit wordt echter niet beschouwd als een fout of waardevermindering, maar eerder als een teken van authenticiteit. Bij smaragden is de kleur van het grootste belang, waarbij een diepgroene tint het meest begeerd wordt.

Sodaliet

De naam van deze diepblauwe steen is afgeleid van het hoge natriumgehalte. De steen vertoont witte calcietaders die erdoorheen lopen. Het doet denken aan lapis lazuli en kan, net als lapis lazuli, ingesloten deeltjes pyriet bevatten, wat lijkt op kleine goudvlokjes.

Spinel

Spinel is moeilijk te onderscheiden van robijn, en minder dan 200 jaar geleden werd deze prachtige steen vaak verward met robijn en werd het niet als een afzonderlijke steen beschouwd. Desondanks is spinel een uiterst harde edelsteen.

De meest geliefde kleur voor spinel is vaak roze of rood, maar ook blauwe spinel wordt veel gewaardeerd.

Tijgeroog

Deze schitterende bruine steen vertoont een bijna gouden lichtstreep die over het oppervlak lijkt te bewegen, wat sterk doet denken aan het oog van een katachtig dier, zoals een tijger. Dit opvallende lichteffect staat bekend als chatoyeren of het kattenoogeffect.

Topaas

Topaas is een levendige edelsteen en over het algemeen helder van aard. Hoewel topaas in diverse kleuren voorkomt, is blauw de meest voorkomende tint. Deze steen is ook buitengewoon hard en duurzaam.

Toermalijn

Toermalijn is ongeëvenaard als het gaat om kleurenpracht. In grotere stukken vertoont het vaak een prachtig kleurverloop met verschillende kleuren. Hoewel elke kleur officieel een eigen naam heeft en als een variant wordt beschouwd, gebruiken we tegenwoordig vaak gewoon de kleurnaam om ze te benoemen.

De groene toermalijn wordt genoemd “verdeliet”, de blauwe steen heet “indigoliet”. Ook is er een roze variant die wordt genoemd “rubeliet” en een bruine variant die heet “draviet”.

Turquoise

Ook wel bekend als turkoois, dankt deze steen zijn naam aan het feit dat de handelsroute vroeger door Turkije liep, en het daar “Turkse steen” genoemd werd. Turkoois wordt voornamelijk in oosterse landen gevonden. Het vertoont vaak een hemelsblauwe tot appeltjesgroene kleur, met bruine en/of zwarte vlekken en soms een witte streep. Dit maakt turkoois een zeer geliefde steen in sieraden.

Zirconia

Deze steen is kunstmatig vervaardigd en vertoont een opmerkelijke gelijkenis met diamant en kristal, zelfs voor het blote oog. Omdat het een kunstmatige steen is, is deze doorgaans kraakhelder in tegenstelling tot natuurlijke edelstenen. Bovendien kunnen ze in vrijwel elke gewenste kleur worden geproduceerd. De schittering van deze steen kan ook sterk variëren, afhankelijk van de kwaliteit van de slijping.

Synthetische edelstenen

Synthetische edelstenen worden vaak ten onrechte geassocieerd met glas, maar dit is niet het geval. Het vervaardigen van synthetische edelstenen is een complex proces dat niet zomaar even gedaan is. Verschillende methoden worden gebruikt, zoals het gebruik van aluminiumoxide poeder en een knalgasvlam die temperaturen van wel 2000°C bereikt. Deze methode bouwt druppel voor druppel een kristalstructuur op. Opmerkelijk is dat zelfs de hardheid van synthetische edelstenen in de buurt komt van natuurlijke stenen zoals saffier of robijn.

Het synthetisch vervaardigen van stenen heeft zowel voor- als nadelen. Het nadeel is dat synthetische stenen niet op natuurlijke wijze over eeuwen zijn gevormd, en daardoor doorgaans minder waardevol zijn. Het voordeel is echter dat stenen zoals diamant, robijn en saffier zeldzaam zijn en niet altijd op eerlijke wijze worden gewonnen, ondanks de huidige strikte regelgeving. Synthetische stenen bieden hier een oplossing voor, omdat ze vaak dezelfde eigenschappen hebben als hun natuurlijke tegenhangers en nauwelijks te onderscheiden zijn qua uitstraling. Bovendien, ondanks het complexe vervaardigingsproces, zijn synthetische stenen doorgaans aanzienlijk betaalbaarder.